Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

an assistant

  • 1 advoco

    ad-vŏco, āvi, ātum, 1, v. a., to call or summon one to a place, esp. for counsel, aid, etc.; constr. absol., with ad, in, or dat.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    ego Tiresiam advocabo et consulam quid faciendum censeat,

    Plaut. Am. 5, 1, 76:

    contionem,

    Cic. Verr. 2, 3, 80:

    aliquem ad obsignandum,

    id. Att. 12, 18; so Liv. 1, 39:

    viros primarios in consilium,

    Cic. Verr. 2, 3, 7, § 18; so Liv. 42, 33:

    ego vos, quo pauca monerem, advocavi,

    Sall. C. 60:

    eo (i. e. in aedem Concordiae) senatum advocat,

    id. ib. 47:

    (Deus) advocabit caelum desursum,

    Vulg. Psa. 49, 4:

    advocari gaudiis,

    to be invited, Hor. C. 4, 11, 13:

    aegro,

    Ov. R. Am. 110:

    causis,

    Quint. 11, 1, 38.—
    B.
    Trop.:

    animum ad se ipsum advocamus,

    we turn the mind upon itself, call the thoughts home, Cic. Tusc. 1, 31:

    non desiderat fortitudo advocatam iracundiam,

    id. ib. 4, 23; so id. Ac. 2, 27; id. Tusc. 5, 38. —
    II.
    Esp.
    A.
    In judicial lang., t. t., to avail one's self of some one in a cause, as aid, assistant, witness, counsellor, etc., to call in:

    aliquem alicui,

    Plaut. Cas. 3, 3, 6; so id. Bacch. 2, 3, 28; id. Ps. 4, 7, 59:

    aliquot mihi Amicos advocabo,

    Ter. Phorm. 2, 1, 83:

    viros bonos complures advocat,

    Cic. Quint. 21:

    in his, quos tibi advocasti,

    id. ib. 2 al.—Also used of the friend of the plaintiff or defendant, who calls in his friends to aid in the suit:

    Oppianicus in judicio Scamandri aderat, frequens advocabat,

    Cic. Clu. 19.—Hence, transf. to other things, to call to one's aid, to call to for help, to summon:

    desuper Alcides telis premit omniaque arma Advocat,

    Verg. A. 8, 249:

    secretas artes,

    Ov. M. 7, 138:

    ad conamina noctem,

    Sil. 9, 82; Sen. Troad. 613:

    aliquid in tutelam securitatis suae,

    Vell. 2, 108:

    vires suas,

    Sen. Ben. 6, 2.—
    B.
    To get a respite, to delay, Plin. Ep. 5, 8; v. advocatio, II. C. —
    C.
    To give consolation, to console (in imitation of the Gr. parakalein), Tert. adv. Marc. 14.
    In the phrase ADVOCAPIT CONCTOS, in the song of the Fratres Arvales, Grotef.
    (Gr. II. 290) explains advocapit as an old imperat., instead of advocabite.Hence, advŏcātus, i, m.
    A.
    In the class. per., in judicial lang., one who is called by one of the parties in a suit to aid as a witness or counsel, a legal assistant, counsellor (diff. from patronus or orator, who spoke for a client engaged in a suit; from cognitor, who appeared in the name of such parties as had themselves been at first in court;

    and from procurator, who appeared for such as were absent,

    Ascon. ad Cic. Div. in Caecil. 4; Ruhnk. ad Ter. Eun. 2, 3, 48; Heind. ad Hor. S. 2, 5, 38;

    v. Smith's Dict. Antiq.): quaeso, ut advocatus mihi adsis neve abeas,

    Plaut. Am. 4, 3, 3; so id. Men. 5, 2, 47; id. Mil. 5, 26; id. Poen. 3, 1, 23; 6, 11; id. Trin. 5, 2, 37 al.:

    adversusne illum causam dicerem, cui veneram advocatus?

    Ter. Ad. 4, 5, 43; so id. Eun. 2, 3, 49; 4, 6, 26; id. Ad. 4, 5, 11:

    quis eum umquam non modo in patroni, sed in laudatoris aut advocati loco viderat,

    Cic. Clu. 40; id. Phil. 1, 7:

    venire advocatum alicui in rem praesentem,

    id. Off. 1, 10, etc.; Liv. 42, 33, 1.—
    B.
    In the post-Aug. per., for patronus, orator, etc., who conducted a process for any one, an advocate, attorney, etc., Quint. 12, 1, 13; cf. id. 12, 1, 25; 5, 6 fin.; 9, 3, 22; Plin. Ep. 7, 22; Tac. A. 11, 5, 6; Suet. Claud. 15 and 33.—
    C.
    Esp., in eccl. Lat., of Christ as our intercessor, advocate:

    advocatum habemus apud Patrem, Jesum Christum,

    Vulg. 1 Joan. 2, 1.—
    D.
    Transf., in gen., an assistant, helper, friend:

    se in fugam conferunt unā amici advocatique ejus,

    Cic. Caecin. 8, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > advoco

  • 2 minister

    mĭnister, tra, trum, adj. ( gen. plur. ministrūm, Stat. S. 3, 1, 86) [a double comp. in form, from minus and comp. ending -ter, Gr. ter-os; cf.: magister, sinister], that is at hand, that serves, ministers (as an adj. only poet. and later): lumina (i. e. oculi) propositi facta ministra tui, that further, promote; promotive, or in a subst. sense, Ov. H. 21, 114:

    minister Grex,

    Sil. 11, 274:

    ardor,

    Lucr. 5, 297:

    ministro baculo,

    with the aid of a staff, Ov. Ib. 261.—
    II.
    Subst.
    A.
    mĭnister, tri, m., an attendant, waiter, servant; also a priest's attendant or assistant; likewise an inferior officer, underofficial; hence, transf., an aider in a good or bad sense, a furtherer, promoter, helper, an abettor, accomplice:

    centum aliae (famulae), totidemque pares aetate ministri,

    Verg. A. 1, 705:

    Phrygius,

    the cup-bearer Ganymede, Val. Fl. 5, 691; Mart. 12, 15, 7:

    Falerni,

    a cup -bearer, Cat. 27, 1:

    ministri publici Martis,

    Cic. Clu. 15, 43:

    hostia Inter cunctantes cecidit moribunda ministros,

    Verg. G. 3, 488:

    ministri imperii tui,

    inferior officers, under-officials, Cic. Q. Fr 1, 1, 3:

    regni,

    an assistant in the regal government, a minister, Just. 16, 1, 3:

    infimi homines ministros se praebent in judiciis oratoribus,

    i. e. inform the orators what the law is, Cic. de Or 1, 45, 146:

    legum,

    a minister, administrator, id. Clu. 53, 198:

    sermonum,

    a mediator, negotiator, Tac. H. 2, 99:

    consiliorum suorum,

    Vell. 2, 129, 3:

    Tiberius Alexander... minister bello datus,

    Tac. A. 15, 28:

    ministri ac servi seditionum,

    Cic. Fam. 1, 9, 13:

    ministri ac satellites cupiditatum,

    id. Verr 2, 3, 8, § 21; so,

    furoris alieni,

    agents, instruments, Lact. 5, 11:

    libidinis, Cic Lael. 10, 35: socii scelerum atque ministri,

    Lucr. 3, 61:

    Calchante ministro,

    with the help of Calchas, Verg. A. 2, 100:

    ministrum esse in maleficio,

    Cic. Clu. 22, 60:

    minister fulminis ales,

    i. e. the eagle, Hor. C. 4, 4, 1:

    calidae gelidaeque (aquae) minister,

    one who serves, Juv. 5, 63:

    me nemo ministro fur erit,

    by my aid, id. 3, 46.—Esp. (eccl. Lat.), a minister of religion, a preacher of Christ:

    ut sim minister Christi,

    Vulg. Rom. 15, 16; id. Eph. 3, 7:

    fidelis,

    id. ib. 6, 21:

    Dei,

    id. 2 Cor. 6, 4:

    optimus,

    Aug. Conf. 10, 26.—Of inanimate things:

    sit anulus tuus non minister alienae voluntatis,

    Cic. Q. Fr 1, 1, 4:

    taedae, ardore ministro, suppeditant novum lumen,

    Lucr. 5, 297.—
    B.
    mĭnistra, ae, f., a female attendant, maid-servant; a female assistant or minister, at religious worship (class. only in the trop. signif.).
    1.
    Lit.:

    una ministrarum,

    Ov. M. 9, 90; 306; 14, 705:

    accipiat missas apta ministra notas,

    Ov. A. A. 3, 470:

    ara deae certe tremuit, pariente ministrā,

    i. e. the Vestal Sylvia, id. F. 3, 47.—Also among Christians:

    ancillae, quae ministrae dicebantur,

    i. e. deaconesses, Plin. Ep. 10, 97, 8.—
    2.
    Trop., a servant, handmaid; in a bad sense, an aider, accessory, abettor:

    ministra et famula corporis res familiaris,

    Cic. Tusc. 1, 31, 75:

    voluptatum satellites et ministrae,

    id. Fin. 2, 12, 37:

    Camilla delegit pacisque bonas bellique ministras,

    Verg. A. 11, 658.

    Lewis & Short latin dictionary > minister

  • 3 adiūtor

        adiūtor ōris, m    [adiuvo], a helper, assistant, confederate: alcuius honoris: cuius honori semper adiutor fuerit, Cs.: his adiutoribus in re gerendā uti: ad res gerendas, L.: quīs adiutoribus, and with their aid, S.—Esp., an aid, adjutant, assistant, deputy, secretary: dato adiutore Pharnabazo, N.—In the theatre, a secondary actor, support: in scenā constitit, nullis adiutoribus, with no subordinate actors, Ph. — Hence, fig.: haberes Magnum adiutorem, posset qui ferre secundas, H.

    Latin-English dictionary > adiūtor

  • 4 popa

        popa ae, m     a priest's assistant.
    * * *
    I II
    lower priest; priest's assistant; (fells sacrifice with ax)

    Latin-English dictionary > popa

  • 5 satelles

        satelles itis, m and f    an attendant, follower, courtier, life-guard: regii satellites, retinue, L.: satellites Naevi: si equites Romani satellites Numidae traderentur, S.: Aurum per medios ire satellites... amat, H.: Hannibalis, followers, L.— —An attendant, companion, follower: Iovis pinnata satelles, i. e. the eagle: Orci, i. e. Charon, H.: deae custos, satelles (i. e. Orion, of Diana), O.— An assistant in crime, accomplice, partner, abettor: stipatores corporis constituit, eosdem satellites potestatis: satellites scelerum.—Fig., an assistant, attendant: natura ei (sc. homini) sensūs tamquam satellites attribuit: Virtutis rigidus, H.
    * * *
    I
    attendant; courtier; follower; life guard; companion; accomplice, abettor
    II
    S:satellite

    Latin-English dictionary > satelles

  • 6 adjutor

    I
    adjutari, adjutatus sum V DEP
    help (w/burden/activity); help realize a program/purpose
    II
    assistant, deputy; accomplice; supporter; secretary; assistant schoolmaster

    Latin-English dictionary > adjutor

  • 7 adjutor

    1.
    adjūtor, ātus, 1, v. dep., i. q. adjuto, and also ante-class. (found in Pac., Afran., and Lucil.): adjutamini et defendite, Pac. ap. Non. 74, 2; Rib. Trag. Rel. p. 89; Pac. ap. Non. 477, 26: me adjutamini, Afran. ib.: magna adjutatus diu, Lucil. ib.
    2.
    adjūtor, ōris, m. [adjuvo], one who helps, a helper, assistant, aider, promoter (class. through all periods).
    I.
    In gen.:

    hic adjutor meus et monitor et praemonstrator,

    Ter. Heaut. 5, 1, 2:

    ejus iracundiae,

    id. Ad. 1, 1, 66:

    ad hanc rem adjutorem dari,

    id. Phorm. 3, 3, 26:

    adjutores ad me restituendum multi fuerunt,

    Cic. Quint. 9:

    in psaltria hac emunda,

    Ter. Ad. 5, 9, 9:

    honoris,

    Cic. Fl. 1:

    ad praedam,

    id. Rose. Am. 2, 6; so id. de Or. 1, 59; id. Tusc. 1, 12:

    tibi venit adjutor,

    id. N. D. 1, 7:

    L. ille Torquatus auctor exstitit,

    id. Sull. 34; id. Off. 2, 15; 3, 33; id. Fin. 5, 30; id. Att. 8, 3; 9, 12; Caes. B. C. 1, 7; Sall. J. 82; Liv. 29, 1, 18:

    nolite dubitare libertatem consule adjutore defendere,

    with the aid of the consul, Cic. Leg. Agr. 16;

    and so often,

    id. Verr. 1, 155; id. Font. 44; id. Clu. 36; id. Mur. 84.—
    II.
    Esp., a common name of a military or civil officer, an aid, adjutant, assistant, deputy, secretary, etc.:

    comites et adjutores negotiorum publicorum,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:

    dato adjutore Pharnabazo,

    Nep. Con. 4; so id. Chabr. 2; Liv. 33, 43; Suet. Aug. 39; id. Tib. 63; id. Calig. 26:

    rhetorum (i. e. hypodidascali),

    Quint. 2, 5, 3; Gell. 13, 9; and in the inscriptions in Orell. 3462, 3200 al.; under the emperors an officer of court, minister (v. Vell. 2, 127; cf. Suet. Calig. 26); usu. with ab and the word indicative of the office (v. ab fin.):

    adjutor a rationibus, Orell. Inscr. 32: a sacris,

    ib. 2847:

    a commentariis ornamentorum,

    ib. 2892.— Also with gen.:

    adjutor cornicularii,

    ib. 3517:

    haruspicum imperatoris,

    ib. 3420 al. —In scenic language, adjutor is the one who, by his part, sustains or assists the hero of the piece (prôtagônistês), to which the class. passage, Cic. Div. in Caecil. 15, refers; cf. Heind. ad Hor. S. 1, 9, 46:

    in scena postquam solus constitit sine apparatu, nullis adjutoribus,

    with no subordinate actors, Phaedr. 5, 5, 14; Suet. Gramm. 18; Val. Max. 2, 4, no. 4.

    Lewis & Short latin dictionary > adjutor

  • 8 adminiculum

    admĭnĭcŭlum, i, n. [ad-manus], prop., that on which the hand may rest, then in gen., a prop, stay, support.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. in the language of vine-dressers, the stake or pole to which the vine clings, and by which it is supported:

    vites claviculis adminicula, tamquam manibus apprehendunt, atque ita se erigunt, ut animantes,

    Cic. N. D. 2, 47:

    adminiculorum ordines, capitum jugatio,

    id. Sen. 15; so Plin. 17, 24, 36, § 215; cf. Drak. Liv. 6, 1, 4.— Hence,
    B.
    In gen., of any prop, stay, or support, assistance: adminicula hominum, i. e. oxen, implements of agriculture, etc., Varr. R. R. 1, 17; Liv. 21, 36:

    motam (Junonem) sede sua parvi molimenti adminiculis,

    id. 5, 22:

    adminicula gubernandi addidit Tiphys,

    means of steering, the rudder, Plin. 7, 56, 57, § 209; cf. id. 11, 37, 61, § 162. —
    II.
    Trop., support, aid, auxiliary, assistant (class.):

    ad legionem cum itant, adminiculum eis danunt aliquem cognatum,

    an assistant, Plaut. Most. 1, 2, 48:

    hanc igitur partem relictam explebimus, nullis adminiculis, sed, ut dicitur, Marte nostro,

    Cic. Off. 3, 7:

    natura solitarium nihil amat, semperque ad aliquod tamquam adminiculum adnititur,

    id. Lael. 23 fin.:

    quo primo adminiculo erecta erat (urbs), eodem innisa M. Furio principe stetit,

    Liv. 6, 1:

    id senectuti suae adminiculum fore,

    id. 10, 22:

    egere adminiculis, ut in commune consulat,

    Tac. A. 12, 5; so,

    in militia aut via fessus adminiculum oro,

    id. ib. 14, 54:

    nullius externi indigens adminiculi,

    Amm. 24, 8; 21, 12; 14, 6:

    Quibus debetis esse adminiculo,

    Vulg. Esth. 16, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > adminiculum

  • 9 legens

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > legens

  • 10 lego

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > lego

  • 11 satelles

    sătellĕs, ĭtis, comm., an attendant upon a distinguished person, esp. a prince, a lifeguard; in plur., attendants, escort, train, retinue (class.; syn.: stipator, apparitor, accensus).
    I.
    Lit.:

    regii satellites,

    Liv. 2, 12; 34, 36 fin.; cf. Quint. 7, 2, 54:

    administri et satellites Sex. Naevii,

    Cic. Quint. 25, 80 (cf. infra, II.):

    habet sectatores vel potius satellites, qui, etc.,

    Tac. A. 16, 22:

    contumeliosum foret, si equites Romani satellites Numidae traderentur,

    Sall. J. 65, 2:

    Sullae,

    id. H. 1, 41, 2 Dietsch; cf. Liv. 34, 41:

    sequimini satellites,

    Plaut. Mil. 1, 78:

    aurum per medios ire satellites... amat,

    Hor. C. 3, 16, 9:

    ne posset adire, Cursus equi fecit circumfususque satelles,

    Ov. M. 14, 354:

    Caesaris,

    Tac. A. 2, 45:

    Sejani,

    id. ib. 6, 3 et saep.:

    Hannibalis,

    followers, satellites, Liv. 23, 12; 25, 28.—
    B.
    Transf. (mostly poet.), of attendants analog. to the preceding: Jovis pinnata satelles, i. e. the eagle, Cic. poët. Div. 1, 47, 106; id. Tusc. 2, 10, 24: Noctis, i. e. the evening-star, id. poët. ap. Non. 65, 10:

    Orci,

    i. e. Charon, Hor. C. 2, 18, 34: Neptuni, storms, etc., Plaut. Trin. 4, 1, 14.—Of the attendants of the queen-bee, Plin. 11, 17, 17, § 53.—Of Orion, as Diana's attendant, Ov. F. 5, 538. —
    II.
    Trop., an assistant, attendant:

    hominem natura non solum celeritate mentis ornavit, sed etiam sensus tamquam satellites attribuit ac nuncios,

    Cic. Leg. 1, 9, 26:

    virtutis verae custos rigidusque satelles,

    Hor. Ep. 1, 1, 17.—In Cicero more freq. in a bad sense, an assistant in crime, an accomplice, partner, abettor, etc.:

    stipatores corporis constituit, eosdem ministros et satellites potestatis,

    Cic. Agr. 2, 13, 32:

    satellites scelerum, ministros cupiditatum,

    id. Prov. Cons. 3, 5:

    C. Mallium, audaciae satellitem atque administrum tuae,

    id. Cat. 1, 3, 7:

    voluptatum satellites et ministras,

    id. Fin. 2, 12, 37; cf.

    (opp. dominatrix),

    id. Inv. 1, 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > satelles

  • 12 subdoceo

    sub-dŏcĕo, ēre, v. a. and n., to teach as an assistant, to act as an assistant-teacher for a person (very rare):

    aliquem,

    Cic. Att. 8, 4, 1:

    subdocere grammatico,

    Aug. Conf. 8, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > subdoceo

  • 13 adiūtrīx

        adiūtrīx īcis, f    [adiutor], she that helps, a female assistant: matres filiis adiutrices solent esse, T.: scelerum.

    Latin-English dictionary > adiūtrīx

  • 14 ad - minister

        ad - minister trī, m    one who is at hand to help, an assistant, minister, helper: administris ad ea sacrificia Druidibus utuntur, Cs.: consiliorum, S. — Esp., a tool, instrument, pandar: Naevi: istius cupiditatum.—An engineer, attendant: opus et administros tutari, S.

    Latin-English dictionary > ad - minister

  • 15 ad-ministra

        ad-ministra ae, f    [administer], a female assistant, handmaid.—Fig.: artes administrae virtutis.

    Latin-English dictionary > ad-ministra

  • 16 adsessor (ass-)

        adsessor (ass-) ōris, m    [adsideo], an assistant, aid.

    Latin-English dictionary > adsessor (ass-)

  • 17 astipulātor (ads-)

        astipulātor (ads-) ōris, m    [astipulor].—In law, an associate in accepting a verbal contract.— Hence, an assistant, helper (in a trial).—In gen., a follower (in opinion): eorum (Stoicorum).

    Latin-English dictionary > astipulātor (ads-)

  • 18 auxiliāris

        auxiliāris e, adj.    [auxilium], aiding, helping, assistant, auxiliary: undae, O.: dea, i. e. Lucina, O.: carmen, in aid of Jason, O.: aera, sounded to drive away an eclipse, O. — Of troops, auxiliary: cohortes, Cs.—As subst sing. and plur, an auxiliary soldier, Ta.; auxiliary troops, Cs.—Hence, stipendia, the pay of auxiliaries, Ta.
    * * *
    auxiliaris, auxiliare ADJ
    assisting, succoring, help-bringing; auxiliary (troops)

    Latin-English dictionary > auxiliāris

  • 19 auxiliārius

        auxiliārius adj.    [auxilium], assistant, auxiliary: cohors: equites, S.
    * * *
    auxiliary troops (pl.); assistants; allies

    Latin-English dictionary > auxiliārius

  • 20 auxiliātor

        auxiliātor ōris, m    [auxilior], a helper: haud inglorius, Ta.
    * * *
    helper, one who gives aid; aide, assistant (L+S)

    Latin-English dictionary > auxiliātor

См. также в других словарях:

  • Assistant Commissioner of Police of the Metropolis — Assistant Commissioner of Police of the Metropolis, usually just called Assistant Commissioner (AC), is today the third highest rank in the London Metropolitan Police, ranking below Deputy Commissioner and above Deputy Assistant Commissioner. [… …   Wikipedia

  • assistant — assistant, ante [ asistɑ̃, ɑ̃t ] n. • 1400; de assister I ♦ N. m. pl. Les assistants : ceux qui assistent à qqch. ⇒ assistance, public; auditeur, spectateur, témoin. Une femme parmi les assistants. II ♦ Personne qui en assiste une autre pour la… …   Encyclopédie Universelle

  • Assistant De Service Social — Appellation(s) Assistant de service social (France) Assistant social (Suisse) Secteur(s) d activité social, conseil …   Wikipédia en Français

  • Assistant social — Assistant de service social Assistant de service social Appellation(s) Assistant de service social (France) Assistant social (Suisse) Secteur(s) d activité social, conseil …   Wikipédia en Français

  • assistant — as‧sis‧tant [əˈsɪstnt] noun [countable] JOBS 1. also shop assistant or sales assistant someone who sells things in a shop; = sales clerk …   Financial and business terms

  • Assistant President of the Church — (also referred to as Associate President of the Church) was a position in the leadership hierarchy in the early days of the Latter Day Saint church founded by Joseph Smith, Jr. The Assistant President was the second highest authority in the… …   Wikipedia

  • Assistant Secretary of the Navy — (ASN) is the title given to certain senior officials in the United States Department of the Navy. As of 2007, there are four Assistant Secretaries of the Navy: *Assistant Secretary of the Navy for Research, Development and Acquisition *Assistant… …   Wikipedia

  • Assistant de service social — Appellation(s) Assistant de service social (France) Assistant social (Suisse) Secteur(s) d activité social, conseil Compétences requi …   Wikipédia en Français

  • Assistant Secretary of State for Oceans and International Environmental and Scientific Affairs — Assistant Secretaries of State for Oceans and International Environmental and Scientific AffairsTitle: Assistant Secretary of State for Oceans and International Environmental and Scientific Affairs *Name: Dixy Lee Ray *State of Residency:… …   Wikipedia

  • Assistant Priest —     Assistant Priest     † Catholic Encyclopedia ► Assistant Priest     The assistant priest (presbyter assistens, anciently called capellanus) is the first and highest in dignity of the ministers who assist the bishop in pontifical functions.… …   Catholic encyclopedia

  • Assistant Parlementaire — L assistant parlementaire ou assistante parlementaire est une personne travaillant dans une institution parlementaire auprès d un(e) élu(e) ou d un groupe politique. Le terme de collaborateur ou collaboratrice parlementaire est aussi utilisé par… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»